მწვავე პროსტატიტი არის პროსტატის ჯირკვლის მწვავე ანთება, რომელიც გამოწვეულია ინფექციით. დაავადების დროს წარმოიქმნება პროსტატის შეშუპება და მის ქსოვილებში ჩირქოვანი კერები ჩნდება. სტატისტიკური მონაცემები გვაძლევს იმის მტკიცებას, რომ მწვავე პროსტატიტი მამაკაცებში გავრცელებული დაავადებაა; ასაკთან ერთად, მისი გაჩენის რისკი იზრდება.
მწვავე პროსტატიტის მკურნალობის ეფექტურობა პირდაპირ დამოკიდებულია პაციენტის მკურნალობის დროულობაზე. დაავადება სწრაფად გადადის ქრონიკულ ფორმაში, რომლის მკურნალობა უფრო ხანგრძლივი და რთულია.
მწვავე პროსტატიტის ფორმები
თუ ვსაუბრობთ მამაკაცებში მწვავე პროსტატიტის კლინიკურ განვითარებაზე, დაავადების სამი ფორმა (სტადია) არსებობს:
- კატარალური;
- ფოლიკულური;
- პარენქიმატოზური.
პირველი ჩნდება კატარალური ანთება, რომელიც ხასიათდება აკნეის გაფართოებით და ინტერსტიციული ქსოვილის რეაქტიული შეშუპების გამოვლენით. ეს იწვევს პროსტატის ჯირკვლის მნიშვნელოვან გაფართოებას. შემდეგი ეტაპი არის ანთებითი პროცესების სწრაფი გავრცელება პროსტატის ლობულებსა და გამომყოფ სადინარებში. საუბარია, კერძოდ, ურეთრის უკანა ნაწილისკენ მიმავალ პროსტატის ჯირკვლების გამომყოფ სადინრებზე. ანთებითი ცვლილებები გავლენას ახდენს მხოლოდ ლორწოვან გარსებზე. გამომყოფი სადინრები კარგავენ კონტრაქტურობას, ისინი მნიშვნელოვნად ვიწროვდებიან ან მთლიანად იკეტებიან, რაც ხელს უშლის პროსტატის სეკრეციის გამოყოფას. კატარალური ფორმა პირდაპირ კავშირშია ინფექციურ პათოგენთან, რომელიც გადავიდა ურეთრის უკანა ნაწილიდან. ვინაიდან ანთებითი პროცესი ასევე გავლენას ახდენს პროსტატის სეკრეციაზე, მას შეუძლია უკანა ურეთრიტის გაჩენის პროვოცირება.
ფოლიკულური სტადიის დროს ანთების კერები აღწევს და ვრცელდება ცალკეულ ლობულებზე ან მთელ პროსტატის ჯირკვალზე. ჩნდება ჩირქოვანი კერები, ჩირქი გადადის ურეთრაში. პროსტატის გადიდება არ ჩერდება; ქსოვილები განიცდიან დესტრუქციულ ცვლილებებს.
მწვავე პროსტატიტის პარენქიმული ფაზის დროს ანთებითი პროცესები გავლენას ახდენს პროსტატის ჯირკვლის ინტერსტიციულ ქსოვილზე. ეს ეტაპი ხდება ინფექციური პათოგენის შეღწევის შემდეგ კონტაქტის ან ჰემატოგენური გზებით, მაგალითად, ოპერაციის შემდეგ.
პარენქიმულ პროსტატიტს დაავადების დაწყებისას თან ახლავს ცალკეული პუსტულების გაჩენა, რომლებიც განვითარების პროცესში ერთიანდებიან და ერწყმის პროსტატის აბსცესს.
რაც შეეხება ფოლიკულურ და პარენქიმულ ფორმებს, მათი განვითარებისას ხშირად ხდება ანთებითი ცვლილებები ურეთრის უკანა ნაწილში და შარდის ბუშტის კისერზე.
მწვავე პროსტატიტის პროგნოზირება და პროფილაქტიკა
უმეტეს შემთხვევაში, დროულად ჩატარებული ეტიოტროპული თერაპია შეიძლება აღმოფხვრას მწვავე პროსტატიტის ნიშნები. თუ მკურნალობა არ ჩატარდა, სავსებით შესაძლებელია აბსცესის გაჩენა ან დაავადება ქრონიკული გახდეს.
ამ დაავადების პროფილაქტიკა ჩვეულებრივ გულისხმობს ორგანიზმში არსებული ნებისმიერი ინფექციური დაავადების დროულ მკურნალობას, ასევე სქესობრივი გზით გადამდები დაავადებებისა და ურეთრიტების იდენტიფიცირებას და მკურნალობას. მამაკაცს სჭირდება ჯანსაღი ცხოვრების წესის წარმართვა, განსაკუთრებით ფიზიკური აქტივობის გაზრდაზე. ასევე, დაავადების განვითარებას ხელს უშლის რეგულარული სქესობრივი ცხოვრება და დაუცველი შემთხვევითი კონტაქტების არარსებობა. პირადი ჰიგიენის წესების მკაცრი დაცვა ნებისმიერი ასაკის მამაკაცისთვის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი მოთხოვნაა.
დაავადების გამომწვევი მიზეზები
მწვავე პროსტატიტი მამაკაცებში შეიძლება მოხდეს ნებისმიერ ასაკში. მიზეზი ხშირად სხვადასხვა ინფექციური პათოგენების შეღწევაა. ეს არის E. coli, მაგრამ ასევე შეიძლება იყოს სტრეპტოკოკები, სტაფილოკოკები, Candida სოკოები, ქლამიდია, ტრიქომონა. შესვლის ყველაზე გავრცელებული გზა არის ექსკრეციული სადინარები. გამომწვევი შეიძლება შევიდეს პროსტატის ჯირკვალში შარდის ბუშტიდანაც, რომელიც ანთებით პროცესს განიცდის (მაგალითად, მწვავე ცისტიტი). ინფექცია ასევე შეიძლება გავრცელდეს უშუალო სიახლოვეს მდებარე ჩირქოვანი კერებიდან.
მიკროორგანიზმების არსებობით გამოწვეული პროსტატის ანთებითი პროცესი შეიძლება მოხდეს სხვადასხვა მიზეზის გამო. ფაქტორები, რომლებიც ზრდის თქვენს რისკს მოიცავს:
- ქირურგიული ჩარევები ურეთრის მიდამოში;
- დაუცველი სქესობრივი კავშირი, შარდსასქესო ტრაქტის ანთებითი დაავადებები პარტნიორში;
- ურეთრალური კათეტერის გამოყენება;
- პროსტატის ქვები და ა.შ.
მწვავე პროსტატიტის გაჩენა შეიძლება არ იყოს დაკავშირებული ინფექციებთან. ეს შეიძლება მოხდეს მაცდური ცხოვრების წესის, ჰიპოთერმიისა და სხვადასხვა დარღვევების შედეგად, რაც იწვევს მენჯის არეში სტაგნაციას.
მწვავე პროსტატიტის სიმპტომები
ვინაიდან მწვავე პროსტატიტის სხვადასხვა სტადია არსებობს, დაავადების სიმპტომები ხშირად მათზეა დამოკიდებული. მაგრამ არსებობს საერთო თვისებები, რომლებიც აერთიანებს ყველა ფორმას. უპირველეს ყოვლისა, ეს არის ტკივილი, ზოგადი ინტოქსიკაცია, ასევე შარდვის პროცესის პრობლემები.
კატარალურ ფორმას, როგორც წესი, ახლავს ძლიერი ტკივილი, სიმძიმის შეგრძნება პერინეუმის მიდამოში, გახშირებული შარდვა, რომელსაც თან ახლავს მტკივნეული შეგრძნებები. პალპაციის დროს ექიმმა შეიძლება შეამჩნიოს პროსტატის ჯირკვლის ზომის ზრდა. სეკრეციის ტესტების შედეგებმა შეიძლება აჩვენოს სისხლის თეთრი უჯრედების მაღალი დონე.
მწვავე პროსტატიტის სიმპტომები ფოლიკულური ფორმით უფრო გამოხატულია. მამაკაცი გრძნობს ტკივილს პერინეუმში, რომელიც ასხივებს სასის ან პენისს. შარდვის პროცესს თან ახლავს ტკივილი, შარდის შეკავება და ხშირად ხდება დეფეკაციის სირთულეები. არსებობს ზოგადი სისუსტე და პაციენტს აქვს სიცხე. პალპაციით ვლინდება პროსტატის გადიდება, მისი მონახაზი ხდება ასიმეტრიული. შეიძლება მოხდეს ფოკალური ტკივილი. ტესტები აჩვენებს ლეიკოციტების დონის მატებას და შარდში ჩირქოვანი ძაფების არსებობას.
პარენქიმულ ფორმას თან ახლავს სხეულის ტემპერატურის მკვეთრი მატება, მნიშვნელობები შეიძლება მიაღწიოს 39,5 გრადუსს. გამოხატულია ზოგადი სიმპტომები: შემცივნება, მადის დაკარგვა და ძალის ნაკლებობა. შარდვა დაგვიანებულია, პროცესს თან ახლავს ძლიერი ტკივილი. დეფეკაცია ასევე რთულია და ყაბზობა ძლიერდება.
ასეთ შემთხვევებში საჭიროა სასწრაფოდ დაიწყოს მწვავე პროსტატიტის მკურნალობა. პროცესის დაწყების შემთხვევაში დიდია პროსტატის აბსცესის, პარაპროსტატიტის, პარაპროსტატული ვენური წნულის ფლებიტის განვითარების ალბათობა. თუ პაციენტი ექიმს არ მიმართავს, დაავადება ქრონიკულ ხასიათს ატარებს და საგრძნობლად მცირდება სრული გამოჯანმრთელების ალბათობა.
მწვავე პროსტატიტის დიაგნოზი
როდესაც პაციენტი მიმართავს უროლოგს, ექიმი სვამს მწვავე პროსტატიტის დიაგნოზს, ადგენს რა ეტაპზეა დაავადება. სპეციალისტი ინფორმაციას იღებს ყოვლისმომცველი კვლევის ჩატარების შემდეგ. ამ შემთხვევაში დიაგნოსტიკაში გამოყენებული მეთოდები შედგება ფიზიკური, ინსტრუმენტული და ლაბორატორიული კვლევებისგან.
ფიზიკური გამოკვლევა მოიცავს პროსტატის მდგომარეობის შესწავლას სწორი ნაწლავიდან. ამრიგად, სპეციალისტს შესაძლებლობა აქვს შეაფასოს ორგანოს ზომა, ფორმა, თანმიმდევრულობა და ტკივილის არსებობა. გამოყოფილი სეკრეციის ანალიზის შედეგად ადვილია ლეციტინის მარცვლების რაოდენობის შემცირება და ლეიკოციტების დონის მატება.
ჯირკვლის პალპაცია ასევე გულისხმობს შარდის შეგროვებას და გადატანას გამოსაკვლევად. უმეტეს შემთხვევაში, მწვავე პროსტატიტი ლეიკოციტების დონის მატებით მიუთითებს. ასევე ინიშნება შარდის კულტურა, PCR და სისხლის კულტურა და შარდსაწვეთის გამონადენის ანალიზი.
ამ დაავადების შემთხვევაში ინსტრუმენტული მეთოდები წარმოდგენილია ტრანსრექტალურად ჩატარებული ულტრაბგერითი დიაგნოსტიკით. თუ პაციენტს აქვს ძლიერი ტკივილი, გამოკვლევის არჩევანი ტრანსაბდომინალური მეთოდია.
როდესაც დგება საკითხი ქირურგიული ჩარევის შესახებ, საჭირო ხდება მენჯის CT და MRI ჩატარება.
მწვავე პროსტატიტის მკურნალობა
მწვავე პროსტატიტის მკურნალობა ტარდება საავადმყოფოში. ეს ორი ფაქტორით არის განპირობებული. პირველ რიგში, არსებობს სერიოზული გართულებების რისკი, რამაც შეიძლება გავლენა მოახდინოს მამაკაცის ჯანმრთელობაზე და შემდგომში იმოქმედოს რეპროდუქციულ ფუნქციასა და ერექციის ხარისხზე. მეორეც, დაავადება კომპლექსურია, რომელსაც თან ახლავს გამოხატული სიმპტომები და მტკივნეული შეგრძნებები. მწვავე პროსტატიტის მკურნალობა იწყება წამლის თერაპიით, პაციენტისთვის ეტიოტროპული პრეპარატების დანიშვნით. ყველაზე მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ანტიბაქტერიული აგენტები, რომლებიც თრგუნავენ მიკროორგანიზმების ფუნქციონირებას.
ტკივილის სიმძიმის შესამცირებლად, ასევე სპაზმებისგან თავის დასაღწევად პაციენტს ურჩევენ ანტისპაზმური და ანალგეტიკების მიღებას. ზოგჯერ მდგომარეობის შესამსუბუქებლად გამოიყენება თერმული ოყნა და რექტალური სუპოზიტორები. მწვავე სიმპტომების დაძლევის შემდეგ შესაძლებელი ხდება ფიზიოთერაპიის გამოყენება. ეს პროცედურები ზრდის მიკროცირკულაციას, აუმჯობესებს ადგილობრივ იმუნიტეტს და ხელს უწყობს ანთების აღმოფხვრას. მწვავე პროსტატიტის სამკურნალო ფიზიოთერაპიულ მეთოდებს შორის ყველაზე ეფექტურია პროსტატის მასაჟი, ასევე მიკროტალღური თერაპია და ელექტროფორეზი. მრავალი წლის განმავლობაში პროსტატის მასაჟი განიხილებოდა განსაკუთრებით პოპულარულ ღონისძიებად, რომელიც ხელს უწყობს შეშუპების აღმოფხვრას; ასევე რეკომენდებულია რეგულარულად გამოყენება, როგორც პროფილაქტიკური ღონისძიება ორმოცი წლის ასაკის მამაკაცებისთვის.
შარდის პროცესთან დაკავშირებული პრობლემების შემთხვევაში კათეტერი არ გამოიყენება; სამაგიეროდ, სასურველია ტროკარ ცისტოსტომია.
გამოჯანმრთელებად ითვლება პროსტატის ქსოვილის რეგენერაცია, მისი ფუნქციების სრული აღდგენა, ხოლო ლაბორატორიული ტესტები მიუთითებს ინფექციური პათოგენების არარსებობაზე და პროსტატის სეკრეცია უბრუნდება ნორმალურ შემადგენლობას.
ქირურგია არ არის პროსტატიტის ფართოდ გამოყენებული მკურნალობა. ყოველთვის არ მოაქვს შედეგი. ქირურგიულ ხსნარს დადებითი დინამიკა მოაქვს შემთხვევების ნახევარზე ნაკლებში. ოპერაციის ყველაზე გავრცელებული გვერდითი მოვლენაა ერექციული დისფუნქცია, ხშირია რეტროგრადული ეაკულაციაც, რომლის დროსაც ეაკულაციის დროს სპერმა შარდის ბუშტში ხვდება, ზოგჯერ ხდება შარდსაწვეთის შევიწროება. ქირურგიული მეთოდი არ იძლევა გარანტიას რეციდივისგან. ამიტომ ქირურგიულ ჩარევას მიმართავენ მხოლოდ გარკვეულ შემთხვევებში, როგორიცაა:
- პროსტატის აბსცესის გაჩენა, რომელიც უნდა გაიხსნას და გაიწმინდოს;
- მკურნალობის შედეგების ნაკლებობა კონსერვატიული მეთოდების გამოყენებით მედიკამენტების, ტრადიციული მედიცინის, ფიზიოთერაპიული პროცედურების სახით;
- სერიოზული გართულებების განვითარება;
- მენჯის არეში ანთების ფოკუსის არსებობა;
- პარაპროქტიტის წარმოქმნა (ჩირქოვანი აბსცესი სწორი ნაწლავის ირგვლივ ლოკალიზებულ უჯრედებში);
- შარდში სისხლის არსებობა;
- დაგვიანებული შარდვა და შარდვის შეწყვეტა (ანურია);
- შარდის ბუშტში, თირკმელებში კენჭების არსებობა, რომლის მიზეზი პროსტატიტი იყო;
- ავთვისებიანი სიმსივნის ეჭვი.